Βροχοπτώσεις και μειωμένη λίπανση οι λόγοι
Του Δημητρίου Γ. Νάτσιου
Αντιπαραγωγική για την αγροτική παραγωγή χαρακτηρίζει την φετινή χρονιά ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και κτηνιατρικής της περιφερειακής Ενότητας Σερρών Νίκος Ροϊδος στη συνέντευξη που παραχώρησε στο «Σ.Θ.». Οι καλλιέργειες του ρυζιού και του βαμβακιού φαίνεται ότι πλήττονται περισσότερο από τις βροχοπτώσεις ενώ οι καλλιέργειες στο σύνολο τους φαίνεται ότι καταγράφουν απώλειες και την μειωμένη λίπανση. Ο Νίκος Ροϊδος συστήνει στους αγρότες να λιπαίνουν ικανοποιητικά τα χωράφια τους γιατί σε διαφορετική περίπτωση λειτουργούν αντιοικονομικά. Επιβεβαιώνει επίσης ότι η νέα ΚΑΠ ενθαρρύνει περισσότερο τις μη παραγωγικές καλλιέργειες.
Πλησιάζουμε στο τέλος της εκκοκκιστικής περιόδου. Η παραγωγή που έχει συγκεντρωθεί είναι μεγαλύτερη η μικρότερη σε σχέση με πέρσι;
Δεν έχουμε ακόμη την τελική εικόνα. Πήραμε τα τελευταία στοιχεία από τη βάση δεδομένων του ΟΠΕΚΕΠΕ, αλλά τελούν υπό την αίρεση αν τα εκκοκκιστήρια έχουν στείλει όλες τις παραλαβές. Τώρα φαίνεται ότι έχουν παραδοθεί στα εκκοκκιστήρια όλης της Ελλάδας 37 χιλιάδες τόνοι βαμβακιού παραγωγής νομού Σερρών, που σημαίνει, προς το παρόν, 222 κιλά το στρέμμα . Θεωρούμε, όμως, δεδομένο ότι υπάρχουν ποσότητες βαμβακιού που έχουν προσκομιστεί, αλλά δεν έχουν περαστεί, ακόμη, στο σύστημα. Πιο ασφαλή εικόνα θα έχουμε σε ένα μήνα περίπου, όταν θα έχουν σταλεί όλες οι παραλαβές. Τότε θα φανεί πόσο επηρεάστηκε η βαμβακοκαλλιέργεια από τις βροχοπτώσεις του Οκτωβρίου. Σίγουρα υπάρχουν ζημιές από τις βροχές του Οκτωβρίου, αλλά θα μάθουμε την πραγματική τους έκταση.
Πως μπορούμε να χαρακτηρίσουμε την φετινή χρονιά για τους αγρότες;
Σε γενικές γραμμές δεν μπορούμε να πούμε ότι ήταν καλή χρονιά. Οι παραγωγές δεν ήταν πολύ καλές. Αν εξαιρέσουμε το καλαμπόκι που δεν επηρεάστηκε πολύ από τις βροχοπτώσεις, υπήρξε σημαντική επίπτωση στα ρύζια και το βαμβάκι, που είναι το πιο ευαίσθητο, επηρεάστηκε, σοβαρά. Η συγκομιδή του βαμβακιού είχε μείνει πίσω αφού μόνο το 25% είχε μαζευτεί μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου. Παρόμοια εικόνα υπήρχε και στο ρύζι και οι αγρότες ανησυχούσαν μήπως επαναληφθεί το περσινό σκηνικό με τις πρωτοφανείς, συνεχείς βροχές που ξεκίνησαν τον Οκτώβριο και σταμάτησαν το Μάρτιο. Ευτυχώς ο Νοέμβριος ήταν καλός μήνας, στεγνός και με υψηλές θερμοκρασίες. Αυτό έδωσε τη δυνατότητα να μαζευτούν κάποια υπόλοιπα καλαμποκιού που υπήρχαν, τα ρύζια και σχεδόν όλα τα βαμβάκια.Ένα θέμα που θέλω να αναφέρω εδώ είναι ότι άρχισαν να φαίνονται στις καλλιέργειες οι επιπτώσεις της μειωμένης λίπανσης. Εμείς, ως υπηρεσία, κάνουμε εδώ και 3-4 χρόνια μία καμπάνια ενημέρωσης σχετικά με το ζήτημα, λέγοντας στους παραγωγούς μας ότι η μείωση της λίπανσης είναι αντιοικονομία. Πας να γλυτώσεις ένα ευρώ και χάνεις πέντε. Κάνεις όλες τις καλλιεργητικές φροντίδες (σπορά, τσαπίσματα, ποτίσματα όλο το καλοκαίρι), πολλά άλλα έξοδα (σπόροι, ζιζανιοκτόνα, εντομοκτόνα, ανασχετικά, αποφυλλωτικά κ. ά) και κάνεις οικονομία στο πιο κρίσιμο εφόδιο, που είναι το λίπασμα. Χάνονται, έτσι, όλα τα υπόλοιπα και αποτυγχάνεις στο βασικό στόχο της απόδοσης, γιατί στο χωράφι σου δεν έχεις εξασφαλίσει τη θρέψη, δεν έχεις δώσει λίπανση στην καλλιέργεια σου. Αυτό πρέπει να το δουν οι αγρότες μας, γιατί αλλιώς ξεκινούν με ένα μεγάλο μείον. Όταν ξεκίνησε, ως νέα, η σημερινή ΚΑΠ (το 2006) και φάνηκε ότι το βασικό εισόδημα θα είναι, πλέον, η «επιταγή» των δικαιωμάτων, οι παραγωγοί μείωσαν τις λιπάνσεις, αφού δεν είχαν πια και πολλή σημασία οι αποδόσεις. Μάλιστα 1-2 χρονιές σε κάποιες καλλιέργειες δεν λίπαναν καθόλου. Τα επόμενα χρόνια ήλθε και η συγκυρία της αύξησης των τιμών των λιπασμάτων και συνεχίστηκε η μειωμένη λίπανση. Έτσι, όμως, άδειασαν οι «θρεπτικές αποθήκες» των χωραφιών και αυτό φαίνεται έντονα, πλέον, στις μειωμένες αποδόσεις των καλλιεργειών. Συμπέρασμα: Αφού καλλιεργούμε, πρέπει να λιπαίνουμε ικανοποιητικά. Πρέπει να λιπαίνουμε περισσότερο και από ότι παλιά, αφού πρέπει να καλύψουμε και την εξάντληση των θρεπτικών αποθεμάτων. Με την ευκαιρία, αναφέρω το εδαφολογικό εργαστήριο της υπηρεσίας μας, που είναι στη διάθεση των παραγωγών μας. Με ένα μικρό τίμημα κάνουν «ακτινογραφία» των εδαφών τους, ώστε να μπορούν να κάνουν τη σωστή, ορθολογική λίπανση στις καλλιέργειές τους. Αποφεύγουν, έτσι, να βάζουν στις καλλιέργειές τους θρεπτικά που δεν είναι απαραίτητα (σπατάλη) και να παραλείπουν άλλα που είναι κρίσιμα και αναγκαία.
Διαβάζουμε στον Τύπο ότι όσο περνούν τα χρόνια θα δίδονται λιγότερες επιδοτήσεις σε λιγότερους αγρότες. Ευσταθεί κάτι τέτοιο και τι σημαίνει αυτό για τον αγροτικό κόσμο;
Αυτό είναι ένα θέμα του ΟΠΕΚΕΠΕ και αυτός είναι αρμόδιος να δώσει τις έγκυρες απαντήσεις. Η νέα ΚΑΠ είναι μία πολύ μεγάλη αλλαγή η οποία θα επηρεάσει την ζωή των αγροτών για τα επόμενα πέντε – έξι χρόνια. Εμείς ως υπηρεσία, παρότι δεν είχαμε αρμοδιότητα, αναλάβαμε πρωτοβουλία και ενημερώσαμε τους αγρότες με σειρά ενημερωτικών συναντήσεων. Παρότι δεν υπήρχαν διαθέσιμες οι αναγκαίες πληροφορίες, αναζητήσαμε με κάθε τρόπο την σχετική ενημέρωση, συντάξαμε μια απλή, εκλαϊκευμένη ομιλία και σαρώσαμε όλο το νομό με σαράντα ομιλίες, από Αλιστράτη μέχρι Μακρυνίτσα. Έτσι, ενημερώθηκαν οι παραγωγοί μας για αυτήν τη μεγάλη αλλαγή. Παρακολουθούμε αυτές τις μέρες τοπικά κανάλια της ίδιας με εμάς ψηφιακής περιοχής και είναι απογοητευτική η άγνοια που εκφράζεται από παραγωγούς άλλων νομών, σχετικά με το πώς υπολογίσθηκαν τα ανακοινωθέντα προσωρινά τους δικαιώματα. Εκπλήσσονται, π.χ., οι αγρότες αυτοί, γιατί για μία καλλιέργεια ένας παλιός αγρότης θα λάβει 50 ευρώ το στρέμμα και ένας νέος μόνο πέντε ευρώ το στρέμμα. Αυτά, όμως, λέει η νέα ΚΑΠ και αυτά στο νομό Σερρών τα εξηγήσαμε στον κόσμο, απλά και με παραδείγματα, σε μικρά ακροατήρια, κοντά στον τόπο κατοικίας του. Η ομιλία μας αυτή είναι αναρτημένη έκτοτε, επί μήνες, στην ιστοσελίδα της Περιφερειακής Ενότητας και όσοι παραγωγοί είναι εξοικειωμένοι με τις νέες τεχνολογίες ανατρέχουν εκεί για να θυμηθούν τα ισχύοντα. Και τώρα μπορούν να καταφύγουν πάλι εκεί, για να κατανοήσουν πώς, περίπου, βγαίνουν αυτά τα νούμερα. Στο ερώτημά σας τώρα: Πράγματι είναι αλήθεια ότι υπάρχει μία μείωση των ενισχύσεων η οποία δεν είναι μεγάλη. Υπάρχει, περισσότερο, μία αναδιάταξη των ενισχύσεων. Μέχρι τώρα υπήρχαν τα ιστορικά δικαιώματα, που προέκυψαν από την τριετία 2000-2002. Τώρα υπάρχει μία σταδιακή απαγκίστρωση απ΄ αυτά τα δικαιώματα και ένα μέρος αυτών των ενισχύσεων φεύγουν σε νέους αγρότες που μπαίνουν στο σύστημα και σε στοχευμένες συνδεδεμένες (στρεμματικές) ενισχύσεις, για 13 καλλιέργειες ή εκτροφές..
Αληθεύει ότι επιδοτούνται περισσότερο οι τεμπέλικες καλλιέργειες και λιγότερο οι παραγωγικές;
Κατά κάποιο τρόπο ναι. Γιατί συμβαίνει αυτό. Γιατί σε έναν παραγωγό που του αναλογούν επιδοτήσεις υψηλές κατά στρέμμα (π.χ. βαμβάκι), προχωρώντας προς το 2019 αυτές οι ενισχύσεις θα μειώνονται (με ανώτερο όριο ένα 30%). Αντίθετα στις πιο απλές καλλιέργειες, όπως είναι το σιτάρι, που η επιδότηση κατά στρέμμα είναι χαμηλή, θα ανεβαίνει ελαφρά η ενίσχυση όσο θα πλησιάζουμε στο 2019. Κάτω από αυτό το σκεπτικό, υπ΄ αυτή την οπτική, έχει βάση αυτό που λένε οι παραγωγοί μας.
