Συνέντευξη με έναν… «Ληστή»!

Συνέντευξη στον Γιώργο Σταυρακίδη

(g.stavrakidis@gmail.com)

Ο Πασχάλης Τσαρούχας έρχεται στις Σέρρες με τη θεατρική του επιτυχία “Ο ΛΗΣΤΗΣ”… Ένα κείμενο του Δημήτρη Μανιάτη και μια θεατρική διδασκαλία του Σταμάτη Κραουνάκη δίνουν στην παράσταση ιδιαίτερη αξία, όπου με την ερμηνεία του γνωστού ηθοποιού, γίνεται ένα από τα πιο σημαντικά θεατρικά γεγονότα των τελευταίων δύο χρόνων… Χαρά μας να ξεκινάει με αυτόν τον τρόπο η χειμερινή περίοδος του Δημοτικού Θεάτρου Σερρών… Χαρά μας που μιλήσαμε με τον Πασχάλη Τσαρούχα για τον “Ληστή” του, σε μία από τις πιό δημιουργικές στιγμές της καλλιτεχνικής του πορείας…

Ο “Ληστής” είναι, απο όσο κατάλαβα, ένα δικό σας όνειρο… Σύμφωνα με τα σημειώματα και των δύο, εσείς προσεγγίσατε τον Δημήτρη Μανιάτη για να το γράψει, εσείς πλησιάσατε τον Σταμάτη Κραουνάκη για να το σκηνοθετήσει. Ποιά ήταν ακριβώς η ανάγκη σας για να γίνει αυτό το έργο;

Νομίζω ότι όλα ξεκίνησαν από τον διαρκή προβληματισμό μου σχετικά με την “περί δικαίου” έννοια. Τόσο σε θεωρητικό, όσο και σε πρακτικό επίπεδο. Με το αν, με δυο λόγια, υπάρχει το δίκαιο στον κόσμο, ποιός το ορίζει, ποιός αποφασίζει και σε τελική ανάλυση ποιός και εάν όντως αποδίδει δίκαιο στις σημερινές κοινωνίες.

Ο κόσμος χρειάζεται ήρωες στη ζωή του σήμερα;

Οι ανάπηρες και χειραγωγημένες κοινωνίες πάντοτε χρειάζονται ήρωες. Χρειάζονται εκείνους τους λίγους απόκοτους που θα “κάνουν τη δουλειά” για λογαριασμό των παραιτημένων πολλών.

Τι είναι αυτό που έκανε την παράσταση σας να αγαπηθεί τόσο απο το κοινό;

Έχω την αίσθηση ότι οι Έλληνες είμαστε ακόμα πολύ στενά δεμένοι με τις ρίζες. Τις παραδόσεις μας. Με το χώμα, τα βουνά, τον ουρανό, τις μυρωδιές, το βαθύ παρελθόν, την πατρίδα. Η παράστασή μας μυρίζει όλα αυτά τα αρώματα.

Οι κοινωνικοί ληστές από την άλλη και κατά συνέπεια η κοινωνική ληστεία καταλαμβάνουν ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας (ξεκινώντας από τους οπλαρχηγούς του ΄21 και καταλήγοντας σε κάποιες εμβληματικές προσωπικότητες της εποχής μας). Οι κοινωνικοί ληστές κινήθηκαν σε ένα ευρύ φάσμα. Από το στιγερό έγκλημα έως την ανιδιοτελή αγαθοεργία. Με δυο λόγια υπήρξαν ήρωες μυθικών διαστάσεων στο συλλογικό συνειδητό αλλά ασυνείδητο στην εποχή τους και αυτό φυσικά προκαλεί το ενδιαφέρον του κοινού.
Ένας τελευταίος παράγοντας είναι ότι πέρα από όλα όσα είπα πιο πάνω, το κοινό έρχεται αντιμέτωπο με μια εξαιρετικά καλοδουλεμένη παράσταση που εστιάζει σε αυτό ακριβώς που είπα από την αρχή. Στην ανάγκη για κοινωνική, οικονομική, ηθική δικαιοσύνη.

Περιγράψτε μου πως είναι να είστε πάνω στη σκηνή, μόνος σας με το κοινό απέναντι… Το φοβηθήκατε;

Με δυο λόγια είναι ένα πολύ όμορφο και ψυχαγωγικό ταυτόχρονα ταξίδι. Τα πάντα εξαρτώνται από εσένα τον ίδιο. Η σκηνική έκθεση είναι απόλυτη και αυτό σε εγκλωβίζει σε μία ηδονική μέθη. 
Είναι ένας αγώνας με τον εαυτό σου. Μια διαδικασία διεύρυνσης των προσωπικών ορίων και δυνατοτήτων σου.    

Τι θα μπορούσε να σας φοβίσει ή να σας αγχώσει σε αυτή τη δουλειά;

Δεν υπήρξε κάτι που θα μπορούσε να με φοβίσει. Έχουν περάσει χρόνια πια. Η σκηνική εμπειρία είναι πολύ μεγάλη. Η επιβολή στα εκφραστικά μέσα, επίσης. Και φυσικά εδώ συνέτεινε και η ασφάλεια που μου παρείχε η συνεργασία με όλους αυτούς τους σπουδαίους συντελεστές της παράστασης:
Μανιάτης-κείμενο
Κραουνάκης-Σκηνοθεσία, πρωτότυπη σύνθεση
Παπατσαρούχας– Κοστούμια, προβολές.
Το μόνο που θα μπορούσε να με αγχώσει θα ήταν η ελλιπής προετοιμασία, κάτι που φυσικά δεν θα επέτρεπε κανείς απ’ όσους προανέφερα να συμβεί.

Έχω την αίσθηση πως απολαμβάνετε τα τελευταία χρόνια να κάνετε πράγματα πολύ διαφορετικά μεταξύ τους, όπως απο το θέατρο στο τραγούδι ή στο γράψιμο… Είναι η στάση σας πλέον απέναντι στα πράγματα;

Πολύ σωστά έχετε αυτή την αίσθηση και χαίρομαι πολύ γιατί είστε ο πρώτος που την διατυπώνει με σαφήνεια.
Είναι αλήθεια (από παιδί μου συμβαίνει) ότι πάντοτε δυσκολευόμουν να περιοριστώ στη “μία φόρμα”. Στον “έναν τρόπο”. Ακόμα και σε πράγματα ρουτίνας, όπως η διαδρομή για το σπίτι μου ας πούμε, αισθάνομαι πάντα την ανάγκη να επιλέξω διαφορετικούς δρόμους. Τελικά, όσον αφορά στον τομέα της δημιουργίας, έχω την αίσθηση ότι η ενέργεια που κρύβω και οι “προσωπικές μου αλήθειες” έχουν τέτοια ανάγκη να επικοινωνηθούν με το κοινό, που με οδηγούν κάθε φορά σ’ έναν καινούριο δρόμο.

Τι είναι αυτό, κατα τη γνώμη σας, που μπορεί να δώσει χαρά στον κόσμο σήμερα;

Η αγάπη, νομίζω. Η αλληλεγγύη. Η εμπιστοσύνη. Η ψευδαίσθηση της ασφάλειας.

Τι νομίζετε πως θα έχουν πάρει οι θεατές από την παράσταση σας το Σάββατο στο θέατρο Αστέρια;

Μια γερή γεύση από τους χυμούς των κοινών ριζών μας. Τα εξαίσια ελληνικά του Μανιάτη. Τις απαντήσεις, μέσα από τη δράση και τις αφηγήσεις του ΛΗΣΤΗ, ακόμα και σε δικά τους θεμελιώδη ερωτήματα. Και φυσικά την επαφή με αυτήν τη απόλυτα και κυτταρικά ελληνική παράσταση.

Ξέρω πως παράλληλα, κάνετε και αρκετές μουσικές εμφανίσεις φέτος, πείτε μας γι’αυτό…

Έχει σχέση με όσα είπα σε προηγούμενη ερώτησή σας. Το τραγούδι είναι ένας άλλος, διαφορετικός τρόπος έκφρασης για μένα. Φέτος αποφάσισα να το προχωρήσω και λίγο πιο πέρα εκθέτοντας εαυτόν και στιχουργικά, αλλά παράλληλα και μελοποιώντας ο ίδιος κάποια από τα τραγούδια μου.
Μεγάλο στοίχημα σ’ ένα πεδίο που μου επιτρέπει να ξαναζήσω με εφηβικό θράσος τη διαδικασία της μαθητείας.
Έχουμε στήσει με τον Νικόλα τον Αδέσποτο, το “Παλιάτσο και τον Ληστή”. Ένα τρίωρο live με γνωστά ροκ ελληνικά κομμάτια και μπαλάντες, καθώς και με προσωπικά μας τραγούδια. Τετραμελής μπάντα επί σκηνής και οι δυο μας . Έξη άτομα. Αυτό το project τρέχει ήδη. Παράλληλα ετοιμάζω κι ένα δεύτερο, εναλλακτικό πρόγραμμα 30-35 τραγουδιών το οποίο θα στηρίζεται και θα αποδίδεται από ένα πιάνο και μία φωνή.

Ο “Ληστής” να υποθέσω πως έχει δρόμο μπροστά του;

Οι κοινωνικοί ληστές πάντα έχουν δρόμο μπροστά τους γιατί ακριβώς αυτός υπήρξε ο λόγος που βγήκαν στο κλαρί. Η ανάγκη για ελευθερία στην επιλογή. Όσον αφορά στον συγκεκριμένο Ληστή τώρα, έχω την αίσθηση ότι δεν έχει διανύσει καν τα πρώτα μέτρα της διαδρομής του, καθώς οι παραστάσεις δείχνουν ότι ο κόσμος, το κοινό, “πιάνεται”, “κρατιέται” από πάνω του και παίρνει κουράγιο, δύναμη για να ανταπεξέλθει στην τραγικά δύσκολη πραγματικότητα που μας περιβάλλει.

Ποιά είναι τα υπόλοιπα σχέδια του Πασχάλη Τσαρούχα για τον φετινό χειμώνα;

Είναι κάποιες εμφανίσεις με τον Βασίλη Λέκκα σε ένα project βασισμένο σε τραγούδια του Καζαντζίδη και ένα ταξίδι στο Περού, όπου μεταφράστηκε το πρώτο από τα παιδικά μου βιβλία της σειράς με τον Μπίλη Καντίλη και θα πάω για την επίσημη παρουσίαση της ισπανόφωνης έκδοσης στο κοινό εκεί. Νομίζω ότι σας τα έχω πει όλα.

Ποια η γνώμη σας για την θεατρική σκηνή των Σερρών;

Η αλήθεια είναι ότι δεν είμαι τόσο ενήμερος ώστε να μπορώ να έχω άποψη. Την περσινή χρονιά φιλοξενήθηκε ο “Δον Κιχώτης” μου από την παιδική σκηνή, όπου και κατευχαριστήθηκα την παράσταση στην πρεμιέρα της.
Έχω την τύχη, ωστόσο, να γνωρίζω αρκετούς φίλους από το έμψυχο τεχνικό δυναμικό, συνεργάτες με τους οποίους έχω δουλέψει στο παρελθόν και τους θεωρώ εγγύηση ποιότητας για το θέατρο της πόλης, καθώς και τον καλλιτεχνικό διευθυντή, τον συνεργάτη και φίλο μου κύριο Παναγιώτη Μέντη, τον οποίο εκτιμώ απεριόριστα και σαν δημιουργό, αλλά και σαν άνθρωπο για την καλλιέργεια, την ακεραιότητα και την παροιμιώδη ευγένειά του.

Σας ευχαριστώ πολύ…

Κι εγώ… Θα ήθελα ,επίσης, να ευχαριστήσω την διοίκηση του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Σερρών για την τιμητική πρόσκληση να ανοίξουμε με τον “ΛΗΣΤΗ” μας την χειμερινή περίοδο για το θέατρο της πόλης, καθώς και τους Σερραίους και τις Σερραίες για την ιδιαίτερη αγάπη με την οποία με έχουν περιβάλλει μέχρι τώρα, λόγω και της ειδικής σχέσης μου με την πόλη, ελπίζοντας ότι θα βρεθούν κοντά μου και αυτήν τη βραδιά και θα έχουμε την ευκαιρία να μοιραστούμε στις 17 του μήνα, όχι απλώς μία ακόμα παράσταση, αλλά την “Λειτουργία”, όπως μας αρέσει να λέμε, του “ΛΗΣΤΗ” μας.

Ο Πασχάλης Τσαρούχας παρουσιάζει το θεατρικό έργο του Δημήτρη Μανιάτη “Ο Ληστής”, το Σάββατο 17 Οκτωβρίου στην κεντρική σκηνή του Δημοτικού Θεάτρου Αστέρια, στις 21:15