Δεκαεξάχρονοι απόφοιτοι δημοτικού το προφίλ των δραστών
- «Πρωταθλητές» οι δήμοι Σερρών και Ηράκλειας
Του Δημητρίου Γ. Νάτσιου
Mειώνεται τα τελευταία χρόνια η νεανική παραβατικότητα στο Νομό Σερρών τουλάχιστον σύμφωνα με τους αριθμούς. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Το 2007 πρώτη χρονιά λειτουργίας της Υπηρεσίας επιμελητών ανηλίκων Ν. Σερρών είχαν καταγραφεί συνολικά 353 υποθέσεις νεανικής παραβατικότητας από τις οποίες οι 322 οφειλόταν για παράβαση του ΚΟΚ( δίπλωμα, άδεια ασφάλεια, κράνος) ενώ το 2014 οι παραβάσεις για το ίδιο παράπτωμα είναι 35 ενώ στο σύνολο τους οι παραβάσεις ήταν 73.
Για την μείωση αυτού τους είδους της παραβατικότητας( ΚΟΚ) δίνονται πολλές ερμηνείες δηλώνει στο «Σ.Θ.» η νομικός Ελένη Χατζηβασιλείου η οποία είναι υπεύθυνη της Υπηρεσίας Επιμελητών ανηλίκων Ν. Σερρών από το 2007. «Τυπικά έχει μειωθεί η νεανική παραβατικότητα. Αυτή είναι και η σημαντικότερη διαφορά των τελευταίων ετών. Υπάρχουν διάφορες εξηγήσεις.Το πρώτο ότι η Τροχαία δεν είναι καλά στελεχωμένη ή ότι έχει εντολή να μην βεβαιώνει τέτοιες παραβάσεις. Επίσης εδώ και δύο χρόνια ο εισαγγελέας εφάρμοσε το μέτρο αποχής από την ποινική δίωξη. Είναι μία διαδικασία που το παιδί δεν οδηγείται στο δικαστήριο άλλα του επιβάλλεται ένα πρόσθιμο προς όφελος ενός συλλόγου, στην προκειμένη περίπτωση ήταν η εταιρεία προστασίας ανηλίκων.Ισως αυτό να λειτούργησε αποτρεπτικά και οι νεαροί έπαψαν να οδηγούν χωρίς δίπλωμα».
Εβδομήντα τρεις παραβάσεις το 2014
Στο μονομελές Πρωτοδικείο Σερρών εξετάστηκαν μέσα στο 2014 διάφορες μορφές νεανικής παραβατικότητας που καταγράφτηκαν από τη Υπηρεσία επιμελητών. Εβδομήντα τρεις περιπτώσεις εξετάστηκαν μέσα στο 2014. Από αυτές οι 57 διαπράχθηκαν από αγόρια και 11 από κορίτσια, ενώ 17 ήταν υπότροποι. Ο αριθμός των προσαχθέντων με βάση την εθνικότητα είναι: 53 Ελληνες( 5 υπότροποι) 4 υπότροποι παλινοστούντες, τρεις αλβανικής καταγωγής (2 υπότροποι) και τρεις αφγανικής καταγωγής. Το μορφωτικό επίπεδο των προσαχθέντων ήταν: 20 απόφοιτοι δημοτικού, 30 Γυμνασίου, οκτώ απόφοιτοι λυκείου, δύο απόφοιτοι σχολικής μαθητείας, πέντε σπουδαστές και 29 αναλφάβητοι.
Τα αδικήματα για τα οποία προσήχθησαν αφορούσαν:
35 ΚΟΚ, 62 για κλοπή, 3 αποδοχή και διάθεση προϊόντων εγκλήματος, τρεις για απόπειρα κλοπής – συνέργεια, τέσσερις για ναρκωτικά για ίδια χρήση, δύο για απλή σωματική βλάβη, μία για ανθρωποκτονία από αμέλεια, μία για φθορά ξένης ιδιοκτησίας και πέντε για τον νόμο περί αλλοδαπών.
Τα μέτρα που επιβλήθηκαν είναι:
Δεκαπέντε επίπληξη, εικοσιένα υπεύθυνη επιμέλεια γονέων, επτά επιμέλεια υπηρεσίας ανηλίκων, δέκα αποζημίωση θύματος, μία παρακολούθηση ψυχολογικών προγραμμάτων, τέσσερις τοποθέτηση σε ίδρυμα αγωγής πέντε ποινικός σωφρονισμός και οκτώ αθωωτικές. Η νεανική παραβατικότητα σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία οριοθετείται μεταξύ των 8 και 18 ετών άλλα η περίοδος έξαρσης προσδιορίζεται μεταξύ 16 και 18 ετών όπου η εφηβεία είναι στο αποκορύφωμα της.
Η οικογένεια τον πρώτο ρόλο
Σύμφωνα με την κυρία επιμελήτρια ανηλίκων στο Νομό Σερρών κυρία Ελένη Χατζηβασιλείου η οικογένεια είναι αυτή που παίζει το σημαντικότερο ρόλο για να μην οδηγεί ο έφηβος στη παραβατικότητα. «Διαδραματίσει πολύ σημαντικό ρόλο γιατί στους κόλπους της ο νεαρός θα αισθανθεί ασφάλεια ή την ανασφάλεια που τελικώς θα τον οδηγήσει στην νεανική παραβατικότητα. Επειδή ο νεαρός παραβάτης είναι γένους αρσενικού παίζει σημαντικό ρόλο ο πατέρας ο οποίος είναι και το πρότυπο».
Το προφίλ του νεαρού παραβάτη
Η νομικός Ελένη Χατζηβασιλείου υπεύθυνη της υπηρεσίας Επιμελητών ανηλίκων Ν. Σερρών
Ποιο είναι όμως το προφίλ του νεαρού παραβάτη στο Νομό Σερρών; Η επιμελήτρια ανηλίκων Ελένη Χατζηβασιλείου το περιγράφει: « Ο νεαρός παραβάτης είναι κατά βάση γένους αρσενικού, άνω των 16 ετών, απόφοιτος Δημοτικού που έχει εγκαταλείψει το σχολείο και που κατάγεται από τους δήμους Σερρών και Ηράκλειας( λόγω ROMA). Επίσης στατιστικό στοιχείο αναδεικνύει ότι ο νεαρός παραβάτης τα τελευταία χρόνια είναι παιδί άνεργου εργάτη. Τα τελευταία χρόνια οι περισσότεροι γονείς που επισκέπτονται την υπηρεσία μας είναι άνεργοι. Επειδή στο νομό μας η ανεργία είναι μεγάλη παιδιά που στο παρελθόν διέπραταν μικροκλοπές τώρα παρανομούν περισσότερο λόγω έλλειψης πόρων για τα βασικά αγαθά».
Ίδρυμα ειδικής αγωγής Ανηλίκων στο Βόλο
Μία από τις ποινές που επιβάλλονται στους νεαρούς παραβάτες είναι η τοποθέτηση τους στο ίδρυμα αγωγής Ανηλίκων αρρένων στοιχειωδούς εκπαίδευσης που λειτουργεί στο Βόλο. Η κυρία Χατζηβασιλείου μας εξηγεί ότι το δίκαιο ανηλίκων είναι δίκαιο πρόνοιας και διαπαιδαγώγησης. « Εκεί εγκαθίστανται με απόφαση του δικαστηρίου ή με διάταξη του ανακριτή πριν από το δικαστήριο. Το μέτρο ονομάζεται τοποθέτηση στο ίδρυμα. Είναι μέτρο αναμορφωτικό, δεν είναι ποινή. Στο ίδρυμα λειτουργεί σχολείο και υπάρχει χώρος για δραστηριότητες. Μέχρι πρότεινος στο χώρο υπήρχαν χαμηλά κάγκελα και μπορούσε κάποιος να δραπατεύσει. Δεν είναι ο χώρος φυλακή, δεν υπάρχουν φύλακες που να τους αποτρέψουν την έξοδο. Επειδή υπήρχαν αποδράσεις, τοποθετήθηκαν πιο ψηλά κάγκελα, γιατί όταν ένα παιδί δραπετεύει από το ίδρυμα είναι φυγάς, πρέπει να κρυφτεί, κινδυνεύει παρά πολύ. Γνωρίζω παιδιά που έχουν έρθει στις Σέρρες και ζούσαν τις τουαλέτες των τρένων, γιατί φεύγουν χωρίς χρήματα από το Βόλο. Τα χρήματα τους φυλλάσονται σε ένα ταμείο, αν δραπετεύσουν δεν έχουν πρόσβαση σε αυτά. Το πρόβλημα με το ίδρυμα είναι ότι παρότι είναι πολύ καλή δομή έχει δυνατότητα να φιλοξενεί 25 παιδιά ηλικίας από 13 έως 18 ετών, αλλά φιλοξενεί 45 παιδιά που την πλειοψηφία τους είναι 16 με 18 ετών άλλα υπάρχουν και παιδιά μέχρι και 21 ετών. Συνέπεια της παραπάνω κατάστασης το υπάρχον προσωπικό να μην μπορεί να ανταποκριθεί στο ρόλο που έχει. Τώρα το κατάστημα κράτησης νέων που λειτουργεί στην Κασσαβέτεια Αλμυρού Βόλου έχει μετατραπεί σε μία δομή πολύ οργανωμένη. Λειτουργούν πολλά προγράμματα ακόμη και απεξάρτησης. Παλιότερα όταν ένας 15χρονος έκανε χρήση ναρκωτικών ουσιών στη προσπάθεια να βοηθηθεί τον έστελναν στο ίδρυμα αγωγής. Σήμερα δεν προτείνεται το ίδρυμα αγωγής για την απεξάρτηση γιατί δεν λειτουργεί οργανωμένο πρόγραμμα. Αντίθετα στη φυλακή τα παιδιά είναι συγκεκριμένα σε χώρους που δεν έχουν την δυνατότητα διαφυγής και νομίζω ότι επιτελείται πολύ καλύτερη δουλειά»
Η προϊστορία της Υπηρεσίας
Έως το 1992 λειτουργούσε η Υπηρεσία Επιμελητού Ανηλίκων Ν. Σερρών. Μετά την συνταξιοδότηση δικηγόρου η υπηρεσία υπήρξε αδρανής. Λειτουργούσε εθελοντικά από δικηγόρους του Πρωτοδικείου Σερρών. Το 2007 η υπηρεσία λειτούργησε ξανά και υπεύθυνη είναι η νομικός Ελένη Χατζηβασιλείου.
