Η προσφορά, το έργο και οι αρετές του μέσα από τη ματιά του Α. Καρκαγιάννη
Είκοσι χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την ημέρα που έφυγε από τη ζωή ο αείμνηστος πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας και επι σειρά ετών πρωθυπουργός της χώρας Κωνσταντίνος Καραμανλής. Δεν είμαι αρμόδιος να κρίνω το έργο του και την προσφορά του. Στη μνήμη του παραθέτω αυτούσιο το κείμενο που έγραψε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 24-4-1998 ο αείμνηστος δημοσιογράφος Αντώνης Καρκαγιάννης. Θεωρώ το κείμενο του Α. Καρκαγιάννη, ένα από τα αριστουργήματα που έχουν γραφτεί για τον Εθνάρχη Κ. Καραμανλή από τη πένα ενός μπαρουτοκαπνισμένου ανθρώπου που έζησε πολλά χρόνια στις εξορίες και τις φυλακές και δεν ψήφισε ποτέ ούτε την ΕΡΕ,ούτε τη Νέα Δημοκρατία.
«Λέγεται ότι ο Λυκούργος, αφού η Σπάρτη έκανε δεκτούς του νόμους του, έφυγε από την πόλη και εξαφανίστηκε. Δεν ήθελε να ξαναδεί κανέναν, ώστε κανένας να μην μπορεί να ισχυριστεί ότι είναι αυθεντικός ερμηνευτής των νόμων του. Και ποτέ κανείς να μην μάθει πότε πέθανε, που πέθανε και που θάφτηκε, ώστε κανένας να μη χειριστεί το θάνατό του και τη μνήμη του ανάλογα με τα συμφέροντα του. Και με όλα αυτά ήθελε να δώσει στους νόμους αντικειμενική υπόσταση και αν αφήσει στους Σπαρτιάτες μόνους και υπεύθυνους έναντι των νόμων.
Επικαλέσθηκα το παράδειγμα του Λυκούργου για αν υποστηρίξω πόσο ορθή και πόσο σοφή ήταν η απόφαση του Καραμανλή να χειρισθεί ο ίδιος το θάνατό του και την κηδεία του. Και θα έβρισκα ακόμη πιο σοφή αν άφηνε εντολή να καεί η σορός του και η στάχτη να σκορπιστεί στους πέντε ανέμους, ώστε να μείνει καθαρό το έργο του και καθαρή η ανάμνηση του, χωρίς να υπάρχει ούτε κάν ένα σεμνό μνήμα που να θυμίζει η να παραπέμπει στη φυσική του παρουσία. Ηξερε ότι ο θάνατος είναι πάντοτε υπόθεση των επιζώντων και αυτός ήθελε να είναι υπόθεση δική του.
Ασφαλώς ο Καραμανλής, όπως και πολλοί άλλοι, θα αισθάνθηκε ενόχληση και αγανάκτηση από τη συνήθεια που επικράτησε τα τελευταία χρόνια να σκηνοθετούνται οι κηδείες των επώνυμων κατά το πολύ γνωστό γούστο των τηλεοπτικών μας καναλιών, όπου ο λαός γίνεται ταυτόχρονα θεατής και θέαμα. Θέλησε να διαφυλάξει το δικό του θάνατο από τον διασυρμό. Επιπλέον ήταν κάτι που του πήγαινε, ταίριαζε με τον χαρακτήρα του. Θα προσέξατε ασφαλώς ότι ο Καραμανλής ή ήταν υπεύθυνος και ουσιαστικός ηγέτης της χώρας ή σιωπούσε, αποτραβηγμένος στην εξουσία ή το σπίτι του. Δεν γνώριζε μέσες καταστάσεις και είναι αξιοσημείωτο ότι ποτέ δεν βρέθηκε στην αντιπολίτευση, κάτι που του προσάπτουν οι αντίπαλοι του. Όταν όμως σιωπούσε, ήταν μόνος του ολόκληρη η αντιπολίτευση. Θυμάμαι ότι σε κρίσιμες μέρες της δικτατορίας ο Καραμανλής σιωπούσε και εμείς εδώ νιώθαμε απογοήτευση. Ταυτόχρονα όμως αναγνωρίζαμε ότι μόνο γύρω από τον σιωπηλό Καραμανλή θα μπορούσε να συσπειρωθεί η πολιτική δύναμη ικανή να ανατρέψει τη χούντα. Και τελικά αυτό έγινε. Τώρα που αποσύρεται οριστικά και δια παντός, αυτός ο άνθρωπος της δράσης , της ευθύνης και της σιωπής. Θα διάλεγε τη σιωπή. Χθες όμως άκουσα και τούτη την αξιοπρόσεκτη άποψη. Ο θάνατος( όπως και η υγεία) του ηγέτη δεν είναι υπόθεση ατομική η οικογενειακή. Πολλές φορές η απουσία του είναι εξίσου σημαντική με την παρουσία του. Ο Καραμανλής, χωρίς καμία περγαμηνή καταγωγής, σε όλη του τη ζωή διαφύλαξε την αυτονομία της πολιτικής ζωής(ή αγωνίστηκε να την διαφυλάξει) και ποτέ δεν τη συνέχεε με λόγια, πράξεις και χειρονομίες προς άγραν του εύκολου λαϊκού χειροκροτήματος. Ούτε καταδέχθηκε ποτέ, αυτός ο χωρίς τίτλους και περγαμηνές λαϊκός άνθρωπος, να παραστήσει το «λαϊκό τύπο» επιδιώκοντας την κάλπικη εξοικείωση του ηγέτη με το λαό.
Εν τούτοις μας κυβέρνησε τόσα χρόνια με το λαό, από το λαό αντλούσε τη δύναμη του, ακόμη και όταν τον αμφισβητούσαν. Οτιδήποτε και αν συνέβη τον ακολουθούσαν πάντοτε συμπαγείς(οι συμπαγέστερες ίσως) μάζες λαού. Σε αυτές απευθυνόταν και αυτές καλούσε. Πολλοί, λοιπόν, αναρωτιούνται και απορούν: Τώρα πως φεύγει χωρίς το λαό, χωρίς να του δώσει την ευκαιρία του ύστατου αποχαιρετισμού! Και πολύ περισσότερο, όταν στις συνήθειες αυτού του λαού η κηδεία και του πλέον άσημου ανθρώπου, η νεκρώσιμη ακολουθία και η εκφορά, δεν είναι υπόθεση ατομική ή οικογενειακή. Είναι πράξεις δημόσιες και τις παρακολουθεί όποιος αισθάνθηκε την ανάγκη να τις παρακολουθήσει.
Ο Καραμανλής φεύγει με το νοερό αποχαιρετισμό φίλων, οπαδών και αντιπάλων. Πίσω του έκλεισε συμβολικά η πόρτα μίας εποχής. Της εποχής μας. Ηταν η ιστορία όλων μας, όπως σωστά είπε ο Λεωνίδας Κύρκος. Ιστορία κακή ή καλή. Η εποχή αυτή που έκλεισε μας άφησε πολλές και δύσκολες εκκρεμότητες. Θα τιμήσουμε καλύτερα τη μνήμη του, αν αντιμετωπίσουμε τις εκκρεμότητες με τη σοβαρότητα, το πάθος και την υπευθυνότητα του Καραμανλή.
Δ.Ν.
