Μέρος 12ο- Γράφει ο Θεολόγης Ανδρονίδης
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Αν ρωτούσατε έναν ιστορικό το 1830 πώς θα εξελισσόταν η διδασκαλίας των φυσικών επιστημών τα επόμενα χρόνια θα σας έλεγε ότι οι συνθήκες είναι ευοίωνες για μια ραγδαία ανάπτυξη τους. Από τη μια η ύπαρξη σημαντικών σχολείων του ελληνισμού, όπου διδάσκονταν οι φυσικές επιστήμες, και από την άλλη η ελαχιστοποίηση των αντιδράσεων μελών της εκκλησίας συν την μείωση του φόβου αλλοτρίωσης από τη Δύση ήταν σημαντικοί παράγοντες που εξασφάλιζαν την συνέχεια και την ανάπτυξη της διδασκαλίες των φυσικών επιστημών.
Όμως τα πράγματα δεν πήγαν καλά. Το 1836 εκπονείται για πρώτη φορά πρόγραμμα διδασκαλίας Φυσικών Επιστημών. Η ισχυρή παρουσία μαθημάτων Φυσικών Επιστημών στο πρόγραμμα είναι αποτέλεσμα της ισχυρής επίδρασης του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Ήταν το καλύτερο πρόγραμμα για όλον τον 19ο αιώνα. Δυστυχώς όμως έμεινε στα χαρτιά. Οι φυσικές επιστήμες περιέπεσαν σε ανυποληψία και μαθήματα τα οποία διδάσκονται προεπαναστατικά, όπως η χημεία και η φυσική ιστορία, σχεδόν εξαφανίζονται από τα ωρολόγια προγράμματα των σχολείων. Ένα παράδειγμα από το γυμνάσιο της Λαμίας το 1854 είναι κατατοπιστικό για τις συνθήκες που επικρατούσαν. Ένας καθηγητής φυσικών επιστημών, ο Αντώνιος Φατσέας, αναφέρει ότι επειδή εμποδιζόταν η διδασκαλία της φυσικής από τους υπόλοιπους καθηγητές αναγκάστηκε να ζητήσει την συνδρομή του αρμόδιου υπουργού οποίος όμως τον ρώτησε αν καταλάβαιναν οι μαθητές το μάθημα που τους δίδασκε. Ουσιαστικά, λοιπόν ,αμφισβητούσε την σκοπιμότητα της διδασκαλίας των μαθημάτων αυτών.
Μια από τις αιτίες αυτού του φαινομένου ήταν ότι τα σημαντικά πνευματικά κέντρα του ελληνισμού της οθωμανικής αυτοκρατορίας έμειναν έξω από το νέο κράτος και είτε διαλύθηκαν είτε υπολειτουργούσαν. Επίσης, στην εκπαίδευση επικράτησαν παιδαγωγικές αντιλήψεις του Νεοανθρωπισμού, ενός κινήματος με έδρα την γερμανόφωνη Ευρώπη, δίνοντας προτεραιότητα στην γενική μόρφωση και στην ανάπτυξη των πνευματικών και ψυχικών δυνατοτήτων του ανθρώπου Τα μαθήματα των Φυσικών Επιστημών θεωρούνταν περισσότερο επαγγελματικό εφόδιο παρά μορφωτικό αγαθό. Τέλος όλοι αυτοί οι μεγάλοι λόγιοι που υπήρξαν πριν από την επανάσταση δεν υπάρχουν πλέον: είτε πέθαναν – όπως ο Βενιαμίν Λέσβιος και ο Θεόφιλος Καΐρης που πέθανε στη φυλακή κυνηγημένος από το συντηρητικό κατεστημένο – είτε έστρεψαν αλλού το ενδιαφέρον τους όπως Κωνσταντίνος Κούμας και ο Νεόφυτος Βάμβας, ο οποίος έγινε καθηγητής της φιλοσοφικής σχολής και δίδασκε πλέον μόνο Φιλοσοφία.
Έπρεπε να έρθει το 1884 για να αρχίσει μια νέα περίοδος διδασκαλίας των φυσικών μαθημάτων. Αυτό ήταν το αποτέλεσμα της ανοδικής πορείας της ελληνικής βιομηχανίας που άρχισε το 1870 αφού σε όλο τον κόσμο , όπως και στην Ελλάδα, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη η βιομηχανική παραγωγή με την ανάπτυξη των φυσικών επιστημών.
Το βιογραφικό του Θ. Ανδρονίδη
Ο Ανδρονίδης Θεολόγης σπούδασε Χημεία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης με μεταπτυχιακές σπουδές στην Αναλυτική Χημεία στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια. Ήταν καθηγητής στη Μέση Εκπαίδευση και μέλος του ΔΣ της ΕΛΜΕ Σερρών. Είναι συνιδρυτής της ΕΜΕΙΣ και τακτικός εισηγητής στα Μαθήματα Κλασικής Παιδείας. Κείμενά του έχουν δημοσιευτεί στο διαδίκτυο στο http://t-logo.blogspot.com και οι ομιλίες του υπάρχουν στο YouTube.
