Ο επικήδειος λόγος από τη φιλόλογο Θεοδώρα Μπαγανά
Η σερραϊκή κοινωνία αποχαιρέτισε το περασμένο Σάββατο 30 Μαρτίου τον εκπαιδευτικό Παναγιώτη Σαρακενίδη. Συγκινητικός ήταν ο επικήδειος λόγος που εκφώνησε η φιλόλογος καθηγήτρια του ΓΕΛ Πεντάπολης Θεοδώρα Μπαγανά τον οποίο και παραθέτουμε αυτούσιο.
Επικήδειος λόγος προς τιμήν του Παναγιώτη Σαρακενίδη
Σεβαστοί πατέρες, σεπτό εκκλησίασμα,
Με τον Παναγιώτη Σαρακενίδη βρεθήκαμε στο Λύκειο Πεντάπολης περισσότερο από δέκα χρόνια. Στο μικρό αυτό σχολείο ήμασταν μια ομάδα δέκα ατόμων, που ο χρόνος τους ξέχασε εκεί, και γι αυτό δεθήκαμε με μια σχέση ιδιαίτερη. Εκ μέρους αυτής της ομάδας μιλώ σήμερα, η οποία έχασε ένα πολύτιμο μέλος της και μετρά τραυματικά την απουσία του κάθε μέρα. Μαζί μας, βέβαια, βιώνουν την πληγή της απώλειας και όσοι συνάδελφοι και φίλοι γνώρισαν από κοντά αυτόν τον πανέξυπνο, τον ξεχωριστό άνθρωπο. Και όλοι συμμεριζόμαστε την οδύνη των δικών του ανθρώπων, της πολυαγαπημένης του Σόφης, και των παιδιών του, των πολύτιμων καρπών της αγάπης και της φροντίδας του.
Πριν από την οικογένεια του δημόσιου σχολείου ο Παναγιώτης βρέθηκε στον στίβο της ιδιωτικής εκπαίδευσης, όπου διέγραψε μιαν αξιομνημόνευτη δεκαπενταετή πορεία. Σ᾿ αυτήν ξεχώρισε για την επιστημονική του κατάρτιση αλλά και την παιδαγωγική προοπτική, τη ρηξικέλευθη προσέγγιση στη φροντιστηριακή πρακτική. Άφησε πίσω του ζηλευτό το αποτύπωμα τόσο της θεωρητικής οξυδέρκειας όσο και του πρακτικού του πνεύματος, που επέλυε λειτουργικά προβλήματα και ξεπερνούσε διαπροσωπικές προστριβές, προς όφελος των μαθητών και των διδασκόντων. Στάθηκε για πολλούς ένας πραγματικός μέντορας!
Όλοι εμείς λοιπόν που τον ζήσαμε, φέρνουμε μπροστά μας το γεμάτο κέφι και ένταση βλέμμα του, που το ακολουθούσε πάντα ένα έξυπνο σχόλιο με διάθεση χιουμοριστική, παιγνιώδη έως περιπαικτική. Αποδομούσε τη σοβαροφάνεια και αναζητούσε την ουσία στα καθημερινά αλλά και στα γενικότερα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα. Πάντα πλήρως και έγκυρα ενημερωμένος, με άποψη τεκμηριωμένη και εμπεριστατωμένη, διατύπωνε ξεκάθαρα προβληματισμούς και θέσεις, κινητοποιώντας τις αντιδράσεις του συνομιλητή του. Απεχθανόταν τα άκρα, τον συντηρητισμό, τον φανατισμό, απ᾿ όπου κι αν προερχόταν∙ βαθιά σκεπτικιστής, ένα γνήσιο τέκνο της ελεύθερης σκέψης των φυσικών επιστημών∙ γνώστης της μηδαμινότητας και του μεγαλείου ταυτόχρονα του ανθρώπου, μια θυμοσοφική ματιά, ένα γνήσια ελληνικό πνεύμα!
Αγαπούσε, απολαμβάνοντας τη γεύση και τη μυρωδιά του πρωινού καφέ, να μοιράζεται τις εμπειρίες του, να μεταφέρει τις συζητήσεις του με αλλοεθνείς, να κάνει συγκρίσεις με τη δική μας πραγματικότητα. Σε μια συνεχή επιμόρφωση μεταβάλλονταν οι παρέες γύρω του, ενώ εκείνος ένοιωθε ότι λυτρωνόταν από τη μιζέρια μιας οπισθοδρομικής κοινωνίας, που τον πρόδιδε. Βαθύτατα απογοητευμένος από την ελληνική πραγματικότητα, έβλεπε στην οικονομική κρίση την τιμωρία της ελληνικής πολιτικής μετριότητας. Ωστόσο δεν θλιβόταν, γιατί τοποθετούσε τον εαυτό του μακριά, πέρα από την παρακμή. Ήταν άνθρωπος του κόσμου, γνήσιος κοσμοπολίτης, με δίψα για μια κοινωνία οργανωμένη, καινοτόμο, έξυπνη.
Ήμασταν οι δυο μας οι Πόντιοι του συλλόγου. Έχω μπροστά μου το ανεπαίσθητο νεύμα του κάθε φορά που ξεκινούσε ένας ποντιακός χορός, το τσάκισμα των γονάτων και το κούνημα του κεφαλιού. Ωστόσο, δεν ήταν προσκολλημένος σε φυλετικά και εθνικά χαρακτηριστικά, γιατί ήταν άνθρωπος που το πνεύμα του δεν δεχόταν σύνορα, ούτε καν δεσμεύσεις καταγωγής. Ακολουθούσε την ελεύθερη κρίση του και απολάμβανε το διανοητικό αυτό ταξίδι. Πολυπράγμων, δεν καταγινόταν με όσα άφηναν τον νου του αδιάφορο. Αντίθετα, για όσα τον συνέρπαζαν, προχωρούσε μπροστά και συνέχιζε όταν οι άλλοι σταματούσαν από κόπο ή από κορεσμό.
Ρεαλιστής και βαθιά σκεπτικιστής. Ως προς το εκπαιδευτικό σύστημα έτρεφε δυσπιστία για τη σκοπιμότητα και τις μεθοδεύσεις του. Για το μαθητικό δυναμικό δεν διατηρούσε αυταπάτες. Αναγνώριζε και βοηθούσε το ταλέντο, την εξυπνάδα και την κριτική ικανότητα. Τη μετριότητα την ξεπερνούσε με φιλοσοφημένη κατανόηση. Καλός επιστήμονας, με πλατιά γνώση του αντικειμένου του, βαθιά διαβασμένος. Πάντα χαμογελαστός, καθοδηγούσε στα διαλείμματα όσους ζητούσαν την επιπλέον βοήθεια. Οι μαθητές του, μπορεί να πιέζονταν από το μάθημά του στην τάξη, αλλά έξω από την αίθουσα, και ειδικά στις εκδρομές, τον λάτρευαν. Αναγνώριζαν την απέραντη υπομονή του, την τόλμη του ορθολογισμού του στην επίλυση πρακτικών προβλημάτων, την αιώνια καλή του διάθεση, την απουσία γκρίνιας ή σοβαροφάνειας. Εξαιρετικά υπομονετικός, δεν έχανε ποτέ την ψυχραιμία του, δεν μάλωνε ποτέ και με κανέναν, ούτε στις πιο κρίσιμες περιστάσεις. Τη δυσαρέσκειά του την εξέφραζε με αδιαφορία και ελαφρύ σαρκασμό.
Πρόθυμος να εξυπηρετήσει και με ευρωπαϊκά ευγενική συμπεριφορά απέναντι στις κυρίες, περιποιητικός και φιλόξενος με κάθε τακτικό ή περιστασιακό επισκέπτη του σχολείου, είχε το μοναδικό ταλέντο να επικοινωνεί με όλους για όλα, με άνεση παιδιάστικης απορίας και αυθορμητισμού, με διάθεση ζεστή και –πάνω απ’ όλα– φιλική στην πράξη. Με το γρήγορο βήμα του βρισκόταν παντού, έπιανε αμέσως φιλίες και όλοι τον ήξεραν. Σε κάθε πρακτική ανάγκη του μικρού συλλόγου ήταν το καταφύγιό μας, γιατί εκτιμούσε ορθά τη σημασία κάθε προβλήματος, καταστέλλοντας την καθημερινή ένταση με την επαναλαμβανόμενη προστακτική του: «Χαλαρώστε!».
Γενναιόδωρος με τους ανθρώπους που αγαπούσε, με τις απολαύσεις που ξεχώριζε. Λάτρευε την απόδραση, τα ταξίδια, και τα σχεδίαζε με επαγγελματική ακρίβεια και ερασιτεχνικό πάθος και πειραματισμό. Ήταν ο σταθερός συνοδός των μαθητικών εκδρομών στο εξωτερικό, ο εγγυητής της οργάνωσης και της επιτυχούς διεκπεραίωσής τους. Υπό την έννοια αυτή ήταν μια εφηβική ψυχή, που ανανέωνε τον ενθουσιασμό για τον κόσμο και τη γνώση, το άπλωμα της εμπειρίας, το τέντωμα του χρόνου.
Η τέχνη της μουσικής τον ταξίδευε επίσης. Στην αίθουσα των καθηγητών ο διακριτικός ήχος της κλασικής μουσικής στον υπολογιστή ήταν σημάδι ότι ο Παναγιώτης ήρθε και μας καθοδηγεί έμμεσα στην αρμονία, στην ηρεμία, στον συντονισμό με την ποιότητα.
Μια πληθωρική προσωπικότητα, ένας λάτρης της ομορφιάς της ζωής. Ένας σύγχρονος επικούρειος, που αγαπούσε τη ζεστασιά της καλής παρέας, τη σπιρτάδα του ανεκδότου, την αθωότητα του γέλιου –αν και ο ίδιος το απολάμβανε χαμογελώντας– την ποιότητα των γεύσεων, των μυρωδιών, των εικόνων.
Η φύση, η κοσμική σοφία, η συμπαντική αρμονία διάλεξαν να φύγει σε ένα ταξίδι του. Και έγινε τμήμα της αστερόσκονης, όπως έλεγε στους μαθητές του. Ευχόμαστε τα αστέρια του σύμπαντός του να του έχουν κρατήσει τη θέση με την καλύτερη θέα στη γη και στα μέρη, που τόσο αγαπούσε να ταξιδεύει!
Το Λύκειο Πεντάπολης επίσημα, με Πράξη του Συλλόγου, αποφάσισε, τιμώντας την προσφορά του, να δώσει το όνομα του Παναγιώτη Σαρακενίδη στο Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών του σχολείου. Ανεπίσημα, εμείς, οι συνάδελφοί του, υποσχόμαστε να ακολουθήσουμε τα βήματά του και να τηρούμε ευλαβικά τις μικρές, καθημερινές προσφορές στη μνήμη του, γνωρίζοντας ότι ένα τόσο ζωντανό πνεύμα ζει και λάμπει όσο αναπνέουν οι άνθρωποι που το γνώρισαν και το αγάπησαν.
Θεοδώρα Μπαγανά,
φιλόλογος, καθηγήτρια του ΓΕ. Λ. Πεντάπολης
