Είκοσι χρόνια από τότε που έπεσε η αυλαία των κοινοτήτων
Του Δημητρίου Γ. Νάτσιου
Είκοσι χρόνια πέρασαν από τότε που έπεσε η αυλαία των Κοινοτήτων στη χώρα μας και περάσαμε στη εποχή των Καποδιστριακών και στη συνέχεια, από το 2011, των Καλλικρατικών Δήμων. Έξι Δήμους (Σερρών, Ηράκλειας, Νέας Ζίχνης, Νιγρίτας, Ροδόπολης και Σιδηροκάστρου) και 141 κοινότητες είχε ο Νομός Σερρών το 1998.
Μας έλεγαν τότε, για να μας πείσουν, πως με τον «Καποδίστρια» θα αποκτήσουμε μεγάλους, αποτελεσματικούς Δήμους. Θα έχουμε καλές τεχνικές υπηρεσίες που θα μπορούν να αξιοποιούν τα ευρωπαϊκά προγράμματα , θα προκύψει και μείωση προσωπικού.
Τίποτε απ΄ αυτά δεν επιβεβαιώθηκε στην πράξη. Αντί μείωσης είχαμε αύξηση του προσωπικού, αφού όλοι οι υπηρετούντες γραμματείς των Κοινοτήτων εντάχθηκαν στους νέους Δήμους, ενώ προσλήφθηκε και επί πλέον προσωπικό τεχνικών ειδικοτήτων. Από έργα δεν είδαμε και πολλά.
Το πιο εμφανές αποτέλεσμα της συνένωσης των Κοινοτήτων ήταν τα «κλειστά πατζούρια» στα κτίρια των γραφείων των πρώην Κοινοτήτων, που σηματοδότησαν την αποχώρηση από τα χωριά της κρατικής παρουσίας – μέριμνας. Το σήμα της μάρανσης που θα επακολουθούσε είχε δοθεί. Το σημείο αναφοράς και συνάντησης διαφόρων δράσεων και κρατικής παρουσίας σε κάθε χωριό (γεωπόνος, ταχυδρόμος, κλπ), εξέλειπε. Αντίθετα, το πιο εμφανές σημάδι της νέας εποχής ήταν μια μερσεντές στη διάθεση καθενός από τους νέους Δημάρχους. Προϊόν αυτής της εποχής και ο βαρβαρισμός «Δημοτικό διαμέρισμα», ως ονομασία των χωριών, που συνεχίζουν να μαϊμουδίζουν ακόμα πολλοί, παρά την επαναφορά της ελληνικότατης ονομασίας Κοινότητα, με τόσο θετικό φορτίο στη διαδρομή των αιώνων. Με την ευκαιρία, θα φροντίσει κάποιος να μας απαλλάξει από τον έτερο βαρβαρισμό «Περιφερειακή Ενότητα», που προέκυψε στον Καλλικράτη, στη θέση της ιστορικής ονομασίας του Νομού;
Και αν δεχθούμε, έστω, ότι η πρώτη συνένωση ήταν ανάγκη των καιρών (που δεν επιβεβαιώθηκε), γιατί έπρεπε να προχωρήσουμε στη γιγάντωση του «Καλλικράτη», που απομάκρυνε τελειωτικά την τοπική αυτοδιοίκηση από τον πολίτη; Και αλήθεια τι εμπόδιζε σε αυτόν τον σχεδιασμό να υπάρξει ένας ακόμα Δήμος αγροτικού χαρακτήρα στο νομό Σερρών, από την συνένωση των πρώην Δήμων Σκουτάρεως και K. Mητρούση; Ώστε να αποφευχθεί η παράταιρη συνένωσή τους με τον αστικό δήμο Σερρών, ο οποίος αντιπροσωπεύει, πλέον, τον μισό πληθυσμό του νομού;Τα χωριά της Ελληνικής υπαίθρου το 1998 παρουσίαζαν μία άλλη εικόνα. Σήμερα η ερήμωση της υπαίθρου είναι πιο έντονη από ποτέ. Η πληθυσμιακή αιμορραγία, η αύξηση της μέσης ηλικίας του αγροτικού πληθυσμού, ο οικονομικός μαρασμός, η αναστολή σχολικών μονάδων συνθέτουν σήμερα το τοπίο στο Νομό Σερρών. Μπορούν σήμερα όλα αυτά να ανατραπούν; Λίγο δύσκολο έως και αδύνατο, θα έλεγε κανείς με την πρώτη ματιά
Για αυτό το τεράστιο εθνικό πρόβλημα θα μιλήσει κανείς; Είμαστε έτοιμοι, σε 20 χρόνια, να ζήσουμε μόνο με τις πρωτεύουσες των Δήμων (και 5-6 ακόμα κεφαλοχώρια) στο νομό μας και με όλα τα υπόλοιπα χωριά «νεκροταφείο»; Και ανάλογη κατάσταση σε όλη, σχεδόν, την Ελλάδα. Ή θα ξυπνήσουν κάποια μέρα οι πολιτικοί μας και θα δηλώνουν ξαφνιασμένοι για το πως προέκυψε αυτή η, τόσο ορατή και προβλέψιμη, πραγματικότητα; Και θα αρχίσουν να καταστρώνουν, τότε, «προγράμματα» για επιστροφή στα χωριά και «αναζωογόνηση της υπαίθρου»; Θα κάνουμε κάτι να προλάβουμε τα πράγματα, με επίγνωση ότι με πολύ λιγότερα κίνητρα μπορούμε να κρατήσουμε τον κόσμο στη ύπαιθρο, απ΄ αυτά που θα χρειάζονται για να ξαναγυρίσουν; Είναι δύσκολο να καταλάβουμε ότι αν αγανακτήσουμε, από την παραμέληση, τον κόσμο των χωριών και φθάσουν να υπερβούν όσα τους ενώνουν με τον τόπο τους, δεν θα ξαναγυρίσουν με όσα «πλάνα» και αν επεξεργασθούμε μετά; Θέλει ιδιαίτερη πολιτική αντίληψη για να καταλήξουμε ότι σε αυτό το ζωτικής σημασίας ζήτημα μόνο ως Προμηθείς μπορούμε και πρέπει να δράσουμε;
Θα επανέλθουμε στο μεγάλο αυτό θέμα με διεξοδικό ρεπορτάζ.
